تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاران، شناسنامه‌ای است که توسط اداره کل کار برای اطمینان از صلاحیت و پایبندی پیمانکاران به اصول ایمنی و بهداشت در بستر فعالیت پیمانکاری صادر می‌گردد. گواهیـنامه تـایید صلاحیـت ایمنی پیمانکاران به کارفرمایان و پروژه‌هایی که از خدمات پیمانکاران استفاده می‌کنند، اطمینان می دهد که پیمانکار با برگزاری دوره‌های آموزش ایمنی و بهداشت کار و اعمال استانداردهای لازم در بحث ایمنی و بهداشت، در حال ارائه خدمات با کیفیت و مطمئن هستند.
مرجع رسیدگی به امور مرتبط با تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاران
با توجه به اهمیت حفظ ایمنی در مشاغل پیمانکاری، مصوبه اخذ گواهینامـه تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاران به منظور اعمال نظارت و کنترل بر ایمنی در اجرای پروژه‌های عمرانی، صنعتی، مهندسی، مشاوره و خدماتی در سراسر کشور تصویب شد. دستورالعمل مرتبط با تایید صلاحـیت ایمنی پیمانکاران، در تاریخ 03/12/1388 توسط شورای عالی حفاظت فنی تدوین و در تاریخ 05/03/1389 به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی رسیده است.
تمامی شرکت های پیمانکاری که قصد شرکت در مناقصات دولتی را دارند، ملزم به دریافت گواهینامـه تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاران از اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان محل ثبت خود می باشند. به این منظور ابتدا می بایست انجمن صنفی ایمنی مورد نظر شهر خود را مشخص و از طریق سامانه اخذ گواهینامـه تایید صلاحیت ایمنی پیمانکارن سراسر کشور نسبت به ثبت پرونده الکترونیکی خود اقدام نمایند. پس از ثبت اطلاعات شرکت ها می بایست مدارک تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاران خود را جهت رسیدگی فیزیکی به انجمن ایمنی مربوطه تحویل نمایند.
چرا تایید صلاحیت ایمنی پیمانکارن حائذ اهمیت است؟
- مهمترین دیدگاه که منجر به الزام تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاران برای شرکت های پیمانکاری گشته است، مبحث حفظ سلامت کارگران و تجهیزات شرکت ها است. این موضوع آنچنان مهم است که منجر به الزامی گشتن اخذ گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاران جهت شرکت در مناقصات دولتی گشته است. برخی از دلایل الزام تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاران برای شرکت های پیمانکاری به شرح زیر است:
- ایجاد سطح اطمینان برای سازمان‌های دولتی: سازمان‌های دولتی به دلیل مسئولیت حفظ ایمنی و بهداشت در سطوح مختلف پروژه‌ها، باید با شرکتهایی که تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاران دارند همکاری کنند. در واقع، باور این است که اگر پیمانکاری نتواند شرایط لازم را برای حفظ سلامت و ایمنی کارکنان خود برپا نماید، احتمال تاخیر در پروژه و مشکلات حقوقی و مالی به وجود خواهد آورد
- افزایش سطح ایمنی و بهداشتی: اجرای یک پروژه با حضور پیمانکار دارای تایـید صلاحیت ایمنی پیمانکاران، سطح ایمنی و بهداشتی پروژه را تا حد زیادی بالا خواهد برد. با طی کردن فرایند اخذ گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاران، سازمان‌ها مطمئن می‌گردند که کارگران در محیط کار ایمن فعالیت دارند و احتمال بروز حوادث و یا ایجاد خسارت به دستگاه ها و تجهیزات تا حد قابل قبولی کاهش می یابد.
- حفظ استانداردهای بین‌المللی: در بسیاری از کشورهای جهان، شرکت در مناقصات نیازمند داشتن گواهینامه ایمنی معتبر است. این استاندارد‌ها توسط سازمان‌های مختلفی مانند سازمان بین‌المللی استاندارد ISO و سازمان بهداشت جهانی WHO تعیین شده‌اند و هدف آن‌ها، حفظ ایمنی و سلامتی کارکنان و تامین بهره وری بالای شرکت‌هاییست که در پروژه‌های بزرگ شرکت می‌کنند. گواهینامه تـایید صلاحیت ایمنی پیمانکاران مثالی مشابه برای حفظ استانداردهای ایمنی در سطح کشور می باشد.
چه مواردی در تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاران مورد توجه قرار میگیرد؟
- آموزش ایمنی: نقطه مهم و اصلی در تایید صـلاحیت ایمنی پیمانکاران، آموزش کلیه سطوح نیروهای شاغل جهت آشنایی با قوانین، نوع فعالیت و خطرات احتمالی است. اداره کل کار جهت پیشبرد این هدف سه دوره آموزش ایمنی مختلف را برای مدیران، کارگران و مسئولین ایمنی کارگاها تعریف کرده است.
- تدوین HSE PLAN و ارزیابی ریسک: یکی از مدارک مورد نیاز در پرونده تاییـد صلاحیت ایمنی پیمانـکاران ارزیابی ریسک و HSE PLAN است. سیستم مدیریت HSE، یک سیستم مدیریت یکپارچه است که برای کنترل، کاهش و پیشگیری از مخاطرات شغلی، زیست‌محیطی و بهداشتی، در نظر گرفته شده است. در خود سیستم HSE، چندین عنصر شامل سیستم مدیریت کیفیت، سیستم مدیریت بهداشت و ایمنی، سیستم مدیریت زیست‌محیطی و سایر عناصر مرتبط با حوزه HSE، مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین ارزیابی ریسک، فرآیندی است که در آن ابتدا خطرات محیطی و شغلی در یک شرکت تعیین می‌شود و سپس ریسک آن‌ها محاسبه و ایمنی کارکنان بهبود داده می‌شود. اجرای HSE PLAN، باید با دیدگاهی شامل نیازهای سازمانی و شرایط شغلی شرکت هماهنگ شود. این نیازمندی‌ها شامل تشکیل تیم‌های مدیریت HSE و تعریف نقش و مسئولیت‌ها، نحوه ارزیابی ریسک، برنامه‌های آموزشی و نحوه گزارش‌دهی مسائل HSE است.
- تجهیزات ایمنی مناسب: هدف استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب و سالم مطابق با فعالیت کارگران، کاهش حوادث ناشی از کار و حفظ سلامت نیروی شاغل است. یکی از مهمترین بخش هایی که در تـایید صلاحیت ایمـنی پیمانکـاران مورد توجه قرار میگیرد نوع تجهیزات ایمنی مورد استفاده است. بازرسان کار در بررسی کارگاه های پیمـانکاران به مستندات تحویل تجهیزات حفاظت فردی به کارگران و همچنین تاییدیه قانونی وسایل مورد استفاده توجه خواهند کرد.
- تاییدیه ارت و آتش نشانی: عموما بازرسی کار در زمان بازرسی از دفاتر مرکزی و پروژه ها به مواردی مانند داشتن تأییدیه ارت و آتش نشانی اشاره خواهند کرد. تاییدیه آتش نشانی این است که یک ساختمان یا محل کار، مطابق با مقررات ایمنی آتش‌نشانی و دارای تجهیزات و تسهیلات لازم برای پیشگیری و مقابله با حریق باشد. این مجوز توسط سازمان های آتش نشانی صادر می شوند. همچنین تایید ارت ساختمان به این معناست که یک ساختمان یا محل کار، از نظر سیستم های الکتریکی و الکترونیکی ایمن بهره‌ور است. این تاییدیه نیز معمولا توسط مهندسین برق یا شرکت‌های مرتبط با ارت و الکتریک صادر می‌شود.
